Wat doet de Sif
Met de Europese Exotenverordening wil de EU de introductie, verspreiding en impact van invasieve exoten, conform de Unielijst, beperken. Daartoe zijn richtlijnen van toepassing waaronder verbod op opzettelijke handelingen (art.7.1), voorkomen van (on)opzettelijk introductie of verspreiding (art. 7.2), snelle uitroeiing van invasie (art. 17) en beheersmaatregelen van wijdverspreide soorten (art.19).
Taken en verantwoordelijkheden
De taken en verantwoordelijkheden hiervoor liggen op verschillende niveaus. Zo dient de provincie te zorgen voor het herstel van beschadigde ecosystemen (Nationaal Natuurpact), gaat de RVO over vergunningen en toelatingen, staat LNV aan de lat voor actieplannen en de douane, de NVWA voor controles op import én Waarneming.nl voor monitoring en vroege detectie. In Nederland geldt een meldplicht voor soorten op de Unielijst. Wanneer deze worden aangetroffen, moet dit bekend worden gemaakt bij de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF).
NVWA
Het team invasieve exoten van de NVWA beoordeelt nieuwkomers op risico’s. Het team adviseert het ministerie van LNV en voor de monitoring uit. He team stelt geen regels op, maar adviseert wel over de bestrijding. Ze laat dan ook onderzoek uitvoeren naar effectieve bestrijdingsmaatregelen en deelt dat via de eigen website.
Wet Natuurbescherming
Op landelijk niveau vallen exoten onder de Wet Natuurbescherming, die in 2023 overgaat in de Omgevingswet. Volgens deze wet kan het Rijk provincies verplichten mee te werken aan uitroeiing, beheer, herstel en inventarisatie en monitoring van invasieve exoten (art. 3.38). Ook kan ze een nationale lijst van invasieve exoten opstellen – waar de provincies mee moeten instemmen – en provincies vervolgens opdragen deze te bestrijden (art. 3.18 en 3.19).
De Wet Natuurbescherming schrijft niet voor hoe exoten moeten worden bestreden. Wel geeft zij beheerders de mogelijkheid chemische bestrijdingsmiddelen in te zetten, mits er geen ander alternatief is. Hiervoor dient een ontheffing te worden aangevraagd. De uitvoering van de Wet Natuurbescherming ligt bij de provincies. De provincie Fryslân voorziet (nog) niet in beleid voor de bestrijding van invasieve exoten. Naar verwachting is dat met ingang van 2023 wel het geval.
Natuurbeheerplan
Ook het Natuurbeheerplan, dat de basis vormt voor de Subsidieregeling Natuur- en landschapsbeheer, voorziet niet in maatregelen tegen invasieve exoten. Wel is er een provinciale verordening van kracht die grondeigenaren verplicht de inheemse distel te verwijderen. In een aantal beheerplannen voor de Natura2000-gebieden waarvoor de provincie verantwoordelijk is, is bestrijding van exoten een van de voorgeschreven maatregelen