Wat doet de Sif
Het voorkomen, inventariseren, bestrijden en monitoren van schadelijke exoten is dan ook van groot belang. En urgent, want als gezegd; ze verspreiding zich razendsnel. Het bestrijden van exoten is erg kostbaar. Vandaar dat er meer en meer ingezet wordt op preventie – oftewel het voorkomen van verspreiding – en gekeken wordt naar nut en noodzaak. Alle exoten bestrijden is schier onmogelijk en onbetaalbaar.
Op Europees en nationaal niveau is wet- en regelgeving opgesteld die verspreiding dient te voorkomen. Zo mag men soorten die op de zogenaamd Europese Unielijst staan niet bezitten, verhandelen, kweken, transporteren of importeren. Overigens staan op die lijst niet alleen planten, maar ook dieren.
Schadelijkste exoten
De Europese Unielijst is een dynamische lijst. Er komen soorten bij en er vallen soorten af. Daarnaast zijn er ook soorten planten die niet op de lijst voorkomen, maar wel degelijk schade veroorzaken in ons land. We lichten een aantal soorten uit die de nodige aandacht vergen.
De grote waternavel is een moerasplant die behoort tot de klimopfamilie. Van nature komt de plant voor in Noord-Amerika. In Nederland is de plant een exoot.
Rond 1850 werd de soort vanuit Noord-India geïntroduceerd in Europa. Tegenwoordig treft hem de plant in geheel West-Europa aan. De plant mag sinds 2017 niet meer geïmporteerd, gekweekt, vervoerd of verkocht mag worden in Europese lidstaten. De plant groeit graag langs of in de buurt van water. De bodem moet stikstofrijk en basisch zijn. De verspreiding van de zaden vindt mechanisch plaats; wanneer de rijpe vrucht wordt aangeraakt, rollen de vijf delen hiervan zich op en schieten de zaden weg. Tegelijkertijd valt de vrucht van de plant af.
De waterteunisbloem is een overblijvende waterplant die behoort tot de teunisbloemfamilie (Onagraceae). De plant wortelt in de oeverzone en vormt dichte op het wateroppervlak drijvende matten. De plant komt oorspronkelijk uit Amerika. In Nederland komt deze vijverplant en exoot sinds 1975 in het wild voor. Eenmaal gevestigd in het buitenwater vindt verdere verspreiding plaats door losgeraakte stengelfragmenten die door de waterstroming worden meegevoerd.
In de 19e eeuw is de reuzenberenklauw uit de Kaukasus als tuinplant in Europa geïntroduceerd. In de Benelux is deze exoot volledig ingeburgerd. De reuzenberenklauw wordt anno 2010 steeds vaker in verstedelijkt gebied aangetroffen en, mede om de schadelijke werking van het sap van deze plant op huid en ogen, in toenemende mate als een probleem ervaren.
De Amerikaanse vogelkers (ook wel 'bospest') is een plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De soort is in Nederland en België door bosbouwers op grote schaal geïntroduceerd vanaf de jaren twintig van de twintigste eeuw. Ze werd als 'vulhout' in de bossen aangeplant. Amerikaanse vogelkers is invasief in West-Europa. De plant weet soms uit te groeien tot een boom van 20 meter hoog.
De eerste gedocumenteerde waarneming van verwildering van de Japanse duizendknoop binnen Nederland dateert uit 1886. Pas na 1950 is de soort op grote schaal gaan verwilderen. De groeiplaatsen ontstaan door het storten van tuinafval met plantenresten. Uit kleine stukken wortelstok kunnen al gauw nieuwe planten ontstaan. Japanse duizendknoop komt vooral voor op ruderale plekken nabij bebouwing. Door vegetatieve vermeerdering met behulp van afleggers en kruipende wortelstokken kan de soort zich sterk uitbreiden en alle andere kruiden ter plekke verdringen. Ze ontbreekt alleen in de laagveengebieden en in grootschalige landbouwgebieden op kleigrond.